Ascese, gebed en vloeken

Het is vier uur in de ochtend en ik lig al ruim een half uur wakker. Sommigen hadden dat met schoolreis, ik altijd als ik ging zeevissen. Dan was ik zo bang me te verslapen - die boot wacht natuurlijk niet - dat ik al uren vantevoren het plafond lag te bestuderen.

Zo ook nu. Wij moeten om 6.45 in Messonghi, aan de zuidoostkust van Corfu, zijn. Alwaar wij in een bus zullen stappen die ons naar Meteora (spreek uit: Metéora) zal brengen.

Metéora? Weinigen zullen direkt een kreet van herkenning slaken. Metéora is een berggebied, of misschien is rotsbos een betere benaming, op het vasteland van Griekenland. Het ligt zo’n 170 kilometer landinwaarts vanaf Igoumenitsa, in de regio Thessalië . Ooit bouwden nijvere monniken daar 24 kloosters op de toppen van de hoge rotsen.

Er gaat geen lichtje branden? Toch hebben miljoenen er wat van gezien en wellicht Ooh en Aah geroepen bij het zien van de schoonheid en grootsheid van Metéora. In een van de kloosters speelt zich namelijk de eindscene af van de James Bond film For Your Eyes Only. Remember?

We zijn dus keurig op tijd voor de bus en even voor zeven zijn we op weg naar de haven van Corfu Stad. Een uur later zien we eerst het Nieuwe en daarna het Oude Fort, de imposante bastions die Corfu eens moesten beschermen tegen opdringerige natiën, tegen een stralend blauwe hemel steeds kleiner worden vanaf de boot. Het is twee uurtjes varen naar Igoumenitsa, de grootste haven van Griekenland. Daarna is het nog tweeëneenhalf uur sturen naar Metéora.

Comfortabel gezeten in de bus vergapen wij ons aan de schoonheid van het binnenland van Griekenland. Vonden wij bij een vorig bezoek aan het vasteland, toen wij naar Athene gingen, het vasteland van Griekenland nog maar een vlakke bedoening, hier kijken wij onze ogen uit naar al het moois dat het land te bieden heeft. Het is bijna alles groen dat er blinkt, in meer dan 16.7 miljoen variaties. De afwisseling bestaat uit de donkergekleurde bergen, waarvan sommige nog flink wat sneeuw op de toppen hebben, soms een glooiende lappendeken van agrarische inspanning, een weelderige kleurenexplosie van bloemen en enkele diepblauwe meren. Tussen dit alles door zien we concentraties huizen met vrolijk gekleurde daken, met als grootste stad Ioannina. Alles straalt vrede, rust en harmonie uit. Prachtig.

Natalia, de blonde gids, waarschuwt dat we in de buurt komen en vertelt een en ander over de wonderen van Metéora. Eonen van tijd worden verantwoordelijk gehouden voor dit bizarre schouwspel van vlaktes waaruit op veel plaatsen rotsen als torenflats fier de lucht in priemen. Zand, wind en water hebben gedurende duizenden jaren schurend en slijpend bijgedragen aan de vreemd gevormde rotspartijen.

De mystiek van het onbekende was zo'n duizend jaar geleden voor monniken en kluizenaars, op zoek naar rust en stilte, aanleiding de steile rotsen te gaan beklimmen. Nou, die kwamen niet bedrogen uit. Je stak, na dagenlang klimmen tegen de loodrechte rotswanden, uiteindelijk je hoofd boven de rand en vond er niets dan een kaal, ruw en rotsig oppervlak. Gekker nog, je kwam er geen hond tegen, stel ik me zo voor. En er dan achter komen dat je toiletpapier vergeten bent.

Toch wonnen de steile hoogtes door de eeuwen heen aan populariteit vanwege de zoektocht van de mens naar innerlijke rust en vrede des geestes, die bovenop de kale rotsen blijkbaar gevonden werd. En wat doe je dan? Inderdaad, je begint een klooster te bouwen. Dat is tenminste wat men halverwege de 14e eeuw massaal begon te doen. In totaal werden er 24 kloosters, verspreid over even zovele rotspieken gebouwd. Doel van de terugtrekking uit de maatschappij in een klooster was gehoorzaamheid oefenen, de wil ondergeschikt maken aan de geest, het geloof versterken en het karakter te vormen.

Hier moet de term 'monnikenwerk' zijn ontstaan, bedenk ik als ik het eerste klooster in de verte zie. Ga het maar aanstaan, al dat bouwmateriaal naar hoogtes tot wel 600 meter te brengen. En dan niet via een geleidelijk oplopend pad, maar vaak tegen kaarsrecht opstaande gladgeslepen rotswanden. En dan moet je nog gaan bouwen.

Hoe ze het voor elkaar gekregen hebben is mij een raadsel, feit is dat we diep onder de indruk zijn van wat we zien als de eerste rotsformaties opdoemen. Met als kers op de slagroom een klooster bovenop verschillende rotshoogtes.

Wat een bizar maar prachtig landschap. De wijdse omgeving met lukraak opdoemende zwarte rotsen in allerlei vormen doen onwerkelijk aan. Het doet mij denken aan een maanlandschap, maar dan met overvloedige begroeiing. Of de rotsen later in het groene landschap ge-Photoshopt zijn. De her en der verspreid staande steil oprijzende steenmassieven geven het landschap een aanblik als van een bejaarde mond waarin nog slechts een paar tanden overgebleven zijn.

Helaas is het weer tijdens onze reis omgeslagen van zonnig naar zwaar bewolkt en bij het verlaten van de bus giet het van de regen. Balend als een stekker, en dat is zacht uitgedrukt, proberen we onder een ondermaats parapluutje mijn camera droog te houden. De grote hoogte, de devote omgeving en de wetenschap dat er in dit klooster nog enkele dienstdoende monniken wonen, hebben op mij blijkbaar niet het gewenste effect. Ik ben tenminste druk in gesprek met de Heer. Want zo kan ik natuurlijk geen foto’s maken.

Dan maar naar binnen, ondanks de prachtige omgeving. Het lijkt natuurlijk nergens op als de kloosters in een grauwsluier gehuld zijn. Grommend en brommend beklim ik de trappen naar het klooster.

Maar dan klaart mijn humeur op, het interieur van het prachtig gerestaureerde klooster stilt mijn honger naar mooie foto’s volledig. Schitterende portalen rijk voorzien van iconen en andere wandversiering, levensgrote tableaus, kelken, kroonluchters en kandelaars.  Mijn oog valt op een lange geheimzinige gang die naar ongetwijfeld nog mooiere schatten leiden. Ik haak al snel af bij het groepje dat geboeid naar de gids staat te luisteren en stort mij in een ontelbaar aantal gewelven, binnenplaatsen, balkons en kerkers.

Ik verlies mij al snel in de ingewanden van het klooster en kiek alles wat los en vast zit. Het is net of ik mij in een reusachtige snoepwinkel bevind. En omdat ik alleen ben, de rest van de groep blijft gehoorzaam bij de gids, neem ik uitgebreid mijn kans waar al dat moois op de gevoelige plaat vast te leggen. Soms lig ik op de grond, dan weer sta ik op een onmogelijke richel om een beter standpunt te krijgen. Het kan allemaal, geen mens die op mij let.

Maarrrr, de tijd is beperkt! Ik ben meer dan eens de laatste geweest die aan kwam strompelen, onbewust dat iedereen op mij wachtte. Ik zie de priemende blikken van de andere passagiers al voor me, om nog maar te zwijgen over Mirjam’s onuitgesproken verwijt: daar ben ik nou mee getrouwd. Er rekening mee houdend dat ik onderweg naar beneden ook nog 1001 dingen moet fotograferen, zoek ik met pijn in het hart de uitgang en daal de historische trappen van Grand Metéora af.

Eenmaal aan de voet van het klooster zie ik dat het weer opklaart. Het zonnetje probeert zelfs verwoed door het wolkendek heen te prikken. En beter nog, ik ben deze keer eens niet de laatste!
Zie hier meer foto's van Metéora...